Sepet
Sepetiniz boş

Adet:
0

Toplam:
0

Çevre Kirliliği

Çevre kirliliği insan faaliyetlerinin doğal çevre üzerindeki olumsuz etkileridir.

3 – 12. sınıf

mozaLink

/

Web bağlantısı

Görüntüler

Tipleri

Tipleri

  • hava kirliliği
  • su kirliliği
  • toprak kirliliği
  • gürültü kirliliği
  • ışık kirliliği
  • ısı kirliliği
  • radyasyon kirliliği
  • görüntü kirliliği

Çevre kirliliği insan faaliyetlerinin doğal çevre üzerindeki olumsuz etkileridir.
Çevre kirliliği günümüzde artık çok ciddi seviyededir. Dış küresel katmanların hepsi, yani atmosfer, pedosfer, hidrosfer ve biyosfer de ciddi bir şekilde hasar görür, hem de bazen geri dönüşü olmayan bir şekilde.

Nedenleri

Nedenleri

  • aşırı nüfus artışı
  • tüketim
  • evler
  • atık üretimi
  • enerji üretimi
  • sanayi, üretim
  • atık su
  • ulaşım
  • tarım
  • balıkçılık
  • turizm

Çevre kirliliğinin sorumlusu insandır: İnsan nüfusu durmadan artmaktadır, bu da tüketimin artmasına neden olur. İnsanların artan yaşam kalitesi de daha fazla tüketimi tetikler. Bunun için daha fazla enerji ve daha büyük kapasiteli endüstriyel ve tarımsal üretime ihtiyaç duyulur. Daha fazla tüketim daha fazla atık ve atık su oluşumu ile sonuçlanır.

Etkileri ve sonuçları

Etkileri ve sonuçları

  • ısınma - Dünya'nın ortalama sıcaklığı durmadan artmaktadır.
  • sera gazı yoğunluğunun artması - Son yüzyılda insan faaliyetleri sonucunda atmosfere salınan sera gazlarının yoğunluğu arttı. Bu gazlar ısıyı emip yeryüzüne doğru geri yayar.
  • yüksek miktarda atık üretimi - Birlikte artan nüfus ve tüketim sonucunda Dünya'da üretilen atığın miktarı giderek artmaktadır.
  • yaşanamaz bölgeler - Bazı bölgeler aşırı ısınma, su eksikliği veya kıtlık nedeniyle yaşanamaz hale gelir.
  • kirli sular - Yüzey ve yer altı suları insan faaliyetleri sonucunda kirlenir.
  • ozon tabakasının incelmesi - Ozon tabakası atmosfere salınan klor, flor ve bromdan hasar görür. Bunlar ağır sanayi gibi üretim faaliyetlerinin yan ürünü olarak havaya karışmakla birlikte araçların içten yanmalı motorundan da salınır.
  • dumanlı sis - Fosil yakıtlar ve ulaşım tarafından havaya salınan kirleticilerden dolayı oluşan dumanlı sis.
  • asit yağmuru - Taşıtlar ve sanayii tesisler kükürt oksitler ve azot oksitler salar. Bunlar havada su ile temasa girince asitler oluşturur. Toprağa asit yağmuru şeklinde ulaşırlar. Yağış suyunun toprağa yıkanması ile ise sulara karışır.
  • sunî gübre bitki ilaçları - Hayvancılık ve tarım sırasında kirletici maddeler doğal sulara, oradan da buharlaşma yoluyla havaya karışır.
  • ormanların yok olması - Yakılan alanlardan havaya, toprağa, oradan da sulara karışan kül, nitrat ve organik karbon bütün ekosistemi olumsuz bir şekilde etkiler.
  • ötrofikasyon - Havada ve sularda bulunan fazla azot ve fosforun neden olduğu besin kirliliği suyun kalitesine büyük zarar verir, çünkü alglerin çoğalmasına yol açar. Su bulanık hale gelir, derinliklere ışık ulaşamaz ve oradaki su bitkileri ölür. Bu da sistemden oksijen çıkarır ve dolayısıyla daha üstün türler de yok olur.
  • plastik kirliliği - Plastik atıkların çoğu çok yavaş bir şekilde ayrışır. Ayrışma sırasında ise toprağa zehirli maddeler girer.
  • kentsel ısı adaları - Binalar, tesisler ve ulaşımın ürettiği atık ısı rüzgarlarla uzaklara taşınıp Dünya'nın ortalama sıcaklığını da artırır.
  • iklim değişikliği - Sera gazlarının yoğunluk artışı nedeniyle Dünya'nın ortalama sıcaklığı da artar, bu da iklimlerin değişmesine yol açar.
  • çölleşme - Artan sıcaklık nedeniyle bazı bölgeler çölleşip verimsiz hale gelir.
  • erime - Isınma kutupsal buzul şapkalarının yok olmasına, buzulların erimesine ve deniz seviyesinin yükselmesine yol açar.
  • içme suyu sıkıntısı - Çölleşen alanlarda içme suyu eksikliği oluşur.
  • yiyecek sıkıntısı - Verimsiz bölgelerde kıtlık meydana gelir.
  • ekosistem ve besin zincirindeki değişiklikler - Değişen yaşam şartları ile canlı dünyasının yok olması besin zincirinin ve bütün ekosistemlerin dengesinin bozulması ile sonuçlanır.
  • canlıların yok olması - Değişen iklim, tarımsal ve endüstriyel üretim, atıklardan çıkan kimyasallar, asit yağmuru ve ötrofikasyon canlıların yok olmasına yol açar.
  • hastalıklar, salgınlar - Aşırı sıcaklık, kirli sular ve gıdalar insanlarda ve canlılarda hastalıklara ve salgınlara neden olur.
  • su kirliliği - Sulara karışan kirleticiler su canlılarını öldürür. Kirli sular çeşitli hastalık ve salgınların yayılmasına katkıda bulunur.
  • okyanuslarda atık adaları - Muazzam miktarda üretilen atık, özellikle plastik atıklar nedeniyle okyanusların yüzeyinde milyonlarca metrekarelik yüzen çöp adaları meydana gelip deniz canlılarının hayatını tehdit eder.
  • göç - İçme suyu ve yiyecek eksikliği nedeniyle yaşanamaz hale gelen bölgelerden insanlar yaşamak için daha uygun olan bölgelere doğru göç eder.
  • aşınma - Bitkilerin yok olması toprağın aşınmasını hızlandırarak söz konusu bölgeyi verimsiz hale getirir.
  • artan enerji tüketimi - Küresel ısınma ve kentsel ısı adaları insanları klima cihazları kullanmaya teşvik eder. Bu da enerji tüketimini artırır. Artan enerji ihtiyacı ise birçok ülkede çevreye zararlı olan, ısınmayı daha da hızlandıran santrallerle karşılanır.
  • deniz seviyesinin yükselmesi - Isınma ve erime sonucunda denizlerin seviyesi yükselir ve sahildeki şehirler ile deniz seviyesinden az yüksekte olan küçük adalar su altında kalabilir.

Etkiler

Yayılan kirletici maddelerin bir kısmı, örneğin orman yangınlarından ve araçlardan havaya salınan karbondioksit ve hayvancılıktan kaynaklanan metan atmosferde sera etkisine neden olan gazların yoğunluğunu artırır, bu nedenle Dünya'nın ortalama sıcaklığı durmadan yükselir.
Kirletici maddelerin diğer bir kısmı, ağırlıklı olarak ağır sanayi faaliyetlerinin yan ürünü olarak havaya karışıp Dünya'yı saran ozon tabakasını yok eder. Büyük şehirlerin havası dumanlı sis ve ısı kirliliği nedeniyle daha da kötü durumdadır.

Sular, suni gübreler, bitki ilaçları, hayvan gübreleri, yağlar, kimyasallar ile kirletilir. Atık suyun temizlenmesi günümüzde hala çözülmemiş bir sorundur. Dahası sulardaki kirleticiler toprağa geçer. Topraklar artan miktarda oluşan atıklarla da kirletilir. Bazı atıkların ayrışma süreci binlerce yıl alabilir, bu sırada da toprağa sürekli zehirli maddeler sızdırırlar.

Sonuçlar

Küresel ısınma ve kentsel ısı adaları insanları klima cihazları kullanmaya teşvik eder. Bu da enerji tüketimini artırır. Artan enerji ihtiyacı ise birçok ülkede çevreye zararlı olan, ısınmayı daha da hızlandıran santrallerle karşılanır.
Isınan Dünya'da iklim değişir: Bazı bölgeler çölleşip verimsiz hale gelir. Verimsiz bölgelerde kıtlık ve içme suyu eksikliği meydana gelir.
Isınma kutupsal buzul şapkalarının yok olmasına, buzulların erimesine ve deniz seviyesinin yükselmesine yol açar.
Değişen iklim, tarımsal ve endüstriyel üretim, atıklardan çıkan kimyasallar, asit yağmuru ve ötrofikasyon canlıların yok olmasına yol açar.
Değişen yaşam şartları ile canlı dünyasının yok olması besin zincirinin ve bütün ekosistemlerin dengesinin bozulması ile sonuçlanır.

Sulara karışan kirleticiler su canlılarını öldürür. Sıcaklık, kirli sular ve gıdalar çeşitli hastalık ve salgınların yayılmasına katkıda bulunur.

Bazı bölgeler aşırı ısınma, su eksikliği veya kıtlık nedeniyle yaşanamaz hale gelir.
İçme suyu ve yiyecek eksikliği nedeniyle yaşanamaz hale gelen bölgelerden insanlar yaşamak için daha uygun olan bölgelere doğru göç eder.

Sen ne yapabilirsin?

Sen ne yapabilirsin?

  • şişelenmiş su yerine çeşme suyu
  • plastik yerine cam
  • plastik yerine tekstil çanta
  • lavaboya yağ dökmemek
  • daha az ilaçlama
  • daha az atık
  • kompostlama
  • bitkilendirme
  • daha az araba kullanma
  • dizel yerine elektrik
  • enerji tasarruflu ev
  • Şişelenmiş su yerine çeşme suyu içelim! - Plastik şişeler çevreye büyük zarar verir.
  • Yiyecekleri saklamak için plastik yerine cam kaplar kullanalım! - Plastik ürünler çevreye ve canlılara büyük zarar verir.
  • Plastik yerine tekstil çanta kullanalım! - Plastik ürünler çevreye ve canlılara büyük zarar verir.
  • Atık yağları lavaboya dökmek yerine geri dönüşüm için biriktirelim! - Bir damla bitkisel yağ lavaboya dökülünce 1.000 litre suyu bile kirletebilir.
  • Tarlalarda daha az kimyasal kullanalım! - İlaçlama azaltılarak yeraltı sularına daha az kimyasal girer.
  • Daha az atık üretelim! - Atıkların ayrışması çok uzun süre gerektirir ve ayrışma sırasında toprak birçok kimyasal ile zehirlenir.
  • Kompost yapalım! - Atık yiyecekler ve diğer organik maddeler kompostlanarak değerli maddeye dönüşür. Toprağa eklenen kompost toprağın kalitesini yükseltir, toprak aşınmasını engeller ve çölleşmeye karşı koruma sağlar.
  • Bitkiler dikelim! - Ne kadar bitki dikersek toprağı o kadar koruruz. Toprağı örter, fazladan suyu emer, kökleri toprağı sabitler.
  • Arabayı daha az kullanalım! - Yürümeyi, bisikleti veya toplu taşımayı tercih edelim! Böylece havaya çok daha az kirletici madde karışır!
  • Dizel araçlar yerine elektrikli araç kullanalım! - Dizel yakıtlı taşıtların partikül emisyonu çok yüksektir. Partiküllerin çoğu yanmamış karbonhidratları bağlayan istir.
  • Evlerimizi enerji tasarruflu yapalım! - Evinizde yemek yapmak, aydınlatmak ve ısıtmak için yenilenebilir enerji kaynakları kullanın!

Çevreyi korumak için hemen harekete geçmezsek Dünyamızın durumu çok kötüye gidebilir. Kendimiz de tüketim alışkanlıklarımızı ve yaşam tarzımızı bilinçli olarak değiştirerek korunmasına katkıda bulunabiliriz. Örneğin daha az plastik kullanmalı, arabayla daha az seyahat etmeli, atıkları geri dönüşüm için toplamalı, kompostlaştırmalı ve evimizi enerji tasarruflu yapmalıyız.
Atılan her küçük adım önemlidir!

Ne yapabiliriz? - Toplumsal düzeyde

Ne yapabiliriz? - Toplumsal düzeyde

  • siyasi kararlar
  • uygun mevzuat
  • ormanlaştırma
  • çevre korumaya yönelik yatırımlar
  • atık yönetimi
  • atık su arıtımı
  • doğanın korunması
  • toplu taşımacılık
  • kirletici teknolojilerin yasaklanması
  • Siyasi kararlar önemli bir rol oynar. - Siyasi liderleri seçerken uygun kararlar almalıyız.
  • Uygun mevzuatı destekleyelim! - Çevreyi korumak için uygun bir mevzuat vazgeçilmezdir.
  • Ormanları yıkmak yerine ağaç dikelim! - Ağaçlar dikerek toprağın aşınmasını önleyebiliriz, böylece sularımıza daha az suni gübre ve böcek ilacı karışır.
  • Yenilenebilir enerji kaynakları kullanalım! - Fosil yakıtlar kullanan santrallerden atmosfere muazzam miktarda kirletici maddeler girer.
  • Atıkları uygun bir şekilde yönetelim! - Atık yönetim kurallarına uyulmaması halinde toprağa tehlikeli maddeler girer.
  • Atık su arıtımı daha önemli olmalı! - Gelişmekte olan ülkelerde atık suların %95'i arıtılmadan doğal sulara dökülür.
  • Doğayı önemseyelim! - Çevreyi korumak hepimizin ortak görevidir.
  • Toplu taşımacılığı geliştirelim! - Toplu taşıma, bisiklet ve yaya dostu ağların geliştirilmesi çok önemlidir.
  • Kirletici emisyonlarını kontrol edin! - Tesisler ve fabrikalar havaya, sulara ve topraklara mümkün olduğu kadar az kirletici madde salmalı.

Çevrenin korunması toplumlar tarafından çok ciddiye alınmalıdır. Bu konuda yasa koyucular en büyük sorumluluk sahibidir. Çevre koruma için yapılan yatırımlar kanunlarla düzenlenmelidir. Ormanlaştırma ve toplu taşımacılık desteklenmelidir.
Uygun atık yönetimine ve atık su arıtımına özen gösterilmeli ve kirletici teknolojiler uygulanmamalıdır.

Ne yapabiliriz? - Küresel düzeyde

Ne yapabiliriz? - Küresel düzeyde

  • aşırı nüfus artışını durdurmak
  • küresel kampanyalar başlatmak
  • yeni teknolojileri yaygınlaştırmak
  • atmosferdeki karbondioksidi bağlamak
  • Dünyadaki aşırı nüfusa bir çözüm bulunmalı! - Dünya'nın nüfusu şu anda 7,5 milyardan fazladır ve tahminlere göre 2024 yılında 8 milyara ulaşacaktır. Gezegenimizi bu şekilde kirletmeye kadar yüklenmiş olması devam edersek uzun vadede kaç insanı yaşatabileceğini bilemeyiz.
  • Problemleri çözmek için küresel kampanyalar yapılmalı! - Çevre kirliliği sorununu çözmek için yerel veya ulusal düzeyde tedbir almak yeterli olmayıp "Ocean Cleanup" projesi gibi küresel projelere ihtiyaç vardır.
  • Yeni teknolojiler küresel seviyede kullanılmalı! - Çevre dostu teknolojiler dünya çapında uygulanmalı.
  • Atmosferdeki karbondioksidi bağlamak için bir program yapılmalı. - Her yıl milyarlarca ton karbondioksidi atmosferden uzaklaştırmak için uygun, yenilikçi bir teknolojik çözüm geliştirilmelidir.

Çevre kirliliği sorununu çözmek için yerel veya ulusal düzeyde tedbir almak yeterli olmayıp "Ocean Cleanup" projesi gibi küresel projelere ihtiyaç vardır.
Aşırı nüfus ve aşırı tüketim için de çözüm bulmak gereklidir. Aşırı nüfus ve aşırı tüketim sorununa bir çözüm bulmalıyız, zira gezegenimizin kaç insanı yaşatabileceğini kesin olarak bilmiyoruz.
​Çevre dostu teknolojiler örneğin enerji üretimi, ulaşım ve ambalajlama alanlarında yaygınlaştırılmalıdır.
Bunların yanı sıra her yıl milyarlarca ton karbondioksidi atmosferden uzaklaştırmak için uygun, yenilikçi bir teknolojik çözüm geliştirilmelidir.

Anlatma Tümünü göster

Çevre kirliliği insan faaliyetlerinin doğal çevre üzerindeki olumsuz etkileridir.
Çevre kirliliği günümüzde artık çok ciddi seviyededir. Dış küresel katmanların hepsi, yani atmosfer, pedosfer, hidrosfer ve biyosfer de ciddi bir şekilde hasar görür, hem de bazen geri dönüşü olmayan bir şekilde.

Çevre kirliliğinin sorumlusu insandır: İnsan nüfusu durmadan artmaktadır, bu da tüketimin artmasına neden olur. İnsanların artan yaşam kalitesi de daha fazla tüketimi tetikler. Bunun için daha fazla enerji ve daha büyük kapasiteli endüstriyel ve tarımsal üretime ihtiyaç duyulur. Daha fazla tüketim daha fazla atık ve atık su oluşumu ile sonuçlanır.

Yayılan kirletici maddelerin bir kısmı, örneğin orman yangınlarından ve araçlardan havaya salınan karbondioksit ve hayvancılıktan kaynaklanan metan atmosferde sera etkisine neden olan gazların yoğunluğunu artırır, bu nedenle Dünya'nın ortalama sıcaklığı durmadan yükselir.
Kirletici maddelerin diğer bir kısmı, ağırlıklı olarak ağır sanayi faaliyetlerinin yan ürünü olarak havaya karışıp Dünya'yı saran ozon tabakasını yok eder. Büyük şehirlerin havası dumanlı sis ve ısı kirliliği nedeniyle daha da kötü durumdadır.

Sular, suni gübreler, bitki ilaçları, hayvan gübreleri, yağlar, kimyasallar ile kirletilir. Atık suyun temizlenmesi günümüzde hala çözülmemiş bir sorundur. Dahası sulardaki kirleticiler toprağa geçer. Topraklar artan miktarda oluşan atıklarla da kirletilir. Bazı atıkların ayrışma süreci binlerce yıl alabilir, bu sırada da toprağa sürekli zehirli maddeler sızdırırlar.

Küresel ısınma ve kentsel ısı adaları insanları klima cihazları kullanmaya teşvik eder. Bu da enerji tüketimini artırır. Artan enerji ihtiyacı ise birçok ülkede çevreye zararlı olan, ısınmayı daha da hızlandıran santrallerle karşılanır.
Isınan Dünya'da iklim değişir: Bazı bölgeler çölleşip verimsiz hale gelir. Verimsiz bölgelerde kıtlık ve içme suyu eksikliği meydana gelir.

Isınma kutupsal buzul şapkalarının yok olmasına, buzulların erimesine ve deniz seviyesinin yükselmesine yol açar.
Değişen iklim, tarımsal ve endüstriyel üretim, atıklardan çıkan kimyasallar, asit yağmuru ve ötrofikasyon canlıların yok olmasına yol açar.
Değişen yaşam şartları ile canlı dünyasının yok olması besin zincirinin ve bütün ekosistemlerin dengesinin bozulması ile sonuçlanır.
Sulara karışan kirleticiler su canlılarını öldürür. Sıcaklık, kirli sular ve gıdalar çeşitli hastalık ve salgınların yayılmasına katkıda bulunur.

Bazı bölgeler aşırı ısınma, su eksikliği veya kıtlık nedeniyle yaşanamaz hale gelir.
İçme suyu ve yiyecek eksikliği nedeniyle yaşanamaz hale gelen bölgelerden insanlar yaşamak için daha uygun olan bölgelere doğru göç eder.

Çevreyi korumak için hemen harekete geçmezsek Dünyamızın durumu çok kötüye gidebilir. Kendimiz de tüketim alışkanlıklarımızı ve yaşam tarzımızı bilinçli olarak değiştirerek korunmasına katkıda bulunabiliriz. Örneğin daha az plastik kullanmalı, arabayla daha az seyahat etmeli, atıkları geri dönüşüm için toplamalı, kompostlaştırmalı ve evimizi enerji tasarruflu yapmalıyız.
Atılan her küçük adım önemlidir!

Çevrenin korunması toplumlar tarafından çok ciddiye alınmalıdır. Bu konuda yasa koyucular en büyük sorumluluk sahibidir. Çevre koruma için yapılan yatırımlar kanunlarla düzenlenmelidir. Ormanlaştırma ve toplu taşımacılık desteklenmelidir.
Uygun atık yönetimine ve atık su arıtımına özen gösterilmeli ve kirletici teknolojiler uygulanmamalıdır.

Çevre kirliliği sorununu çözmek için yerel veya ulusal düzeyde tedbir almak yeterli olmayıp "Ocean Cleanup" projesi gibi küresel projelere ihtiyaç vardır.
Aşırı nüfus ve aşırı tüketim için de çözüm bulmak gereklidir. Aşırı nüfus ve aşırı tüketim sorununa bir çözüm bulmalıyız, zira gezegenimizin kaç insanı yaşatabileceğini kesin olarak bilmiyoruz.
​Çevre dostu teknolojiler örneğin enerji üretimi, ulaşım ve ambalajlama alanlarında yaygınlaştırılmalıdır.
Bunların yanı sıra her yıl milyarlarca ton karbondioksidi atmosferden uzaklaştırmak için uygun, yenilikçi bir teknolojik çözüm geliştirilmelidir.

nfki_banner